Patience Pioniers in Parijs: deel 2 19de eeuw

In deze serie Patience Pioniers zijn we nog steeds op zoek naar de allereerste geschreven Patience bron. Ons overzicht tot nu toe:

  • 1863: Dictionnaire de la langue Français
  • 1869: Patience : a series of games with cards
  • 1874: Illustrated Games of Patience, Lady Cadogan
  • 1880: Le Livre Illustré des Patiences, Comtesse de Blanccoeur
  • 1883: Games of Patience, William B. Dick
  • 1887: New Series of Games, New Games of Patience, Lady Cadogan

Vorig artikel Patience pioniers

Het vorig artikel is het vierde uit de reeks Patience Pioniers dat zich siteert in Parijs. Hoewel we niet meteen antwoorden hebben op al onze vragen, zijn we toch weer wat wijzer geworden. En gefascineerd. Met name door het feit dat bepaalde Patiencespellen zeer populair waren bij zowat alle auteurs, ongeacht de taal of het land waar ze zich bevonden. Bijvoorbeeld het spel 11 dat ook weer door Comtesse de Blanccoeur is opgenomen in haar boek, te lezen in het vorig artikel.

Le Onze

Als we wat verder graven, zien we dat het spel 11 als les Onze niet als eerste door Comtesse de Blanccoeur is neergeschreven. We hebben namelijk een eerdere geschreven bron uit 1843 weten te vinden, namelijk L’art de tirer les cartes : révélations complètes sur les destinées au moyen des cartes et des tarots d’après les méthodes les plus certaines, suivis d’un jeu des patiences door Johannes Trismégiste.

In dit boek wordt Les Onze als één van 7 belangrijkste patiencespellen omschreven. Het totaaloverzicht van de patiencespellen die hier in verhaalstijl worden uitgelegd, zonder plaatjes of tekeningen:

  • LES PAQUETS
  • LES ONZE
  • LES QUATORZE
  • LES QUINZE
  • LA REPUBLIQUE
  • LA BONAPARTE
  • LA LÉGITIME

Naast de speluitleg vinden we ook een duidelijke omschrijving van de Patiencetermen. Vakjargon dat vandaag de dag nog wordt gebruikt.

Patiencetermen

Johannes Trismégiste aka Lorambert?

Verder onderzoek leert ons dat dit boek – en wellicht ook de andere boeken – in 1843 is uitgebracht via Jules Laisne onder het pseudoniem Johannes Trismegiste. De echte naam van de auteur zou Lorambert zijn. Maar het is niet zeker dat Lorambert dan ook weer een pseudoniem was. Het enige wat we zeker weten is dat deze auteur heel veel interesse had in tarot en fortune telling en dit zeer beschreven onderwerpen zijn. We zijn ook niet de enigen die zich afvragen of er nog andere synoniemen zijn, zo te lezen in een topic op dit Tarothistory forum.

Tarot

We hebben nu dus een eerste link tussen Patience en Tarot, zij het echter dat Patience een bijzaak lijkt van Tarot en Franse Cartomancy. Dit boek bevat zowel geïllustreerde als niet-geïllustreerde opeenvolgend geordende kaartbetekenissen die van belang zijn bij Tarot. Met name het niet-geïllustreerde gedeelte bevat soms zeer lange beschrijvingen benoemde karakters weergegeven in scène, met rechtopstaande en omgekeerde trefwoorden. Het geïllustreerde gedeelte heeft betekenissen wanneer andere kaarten aanwezig of in de buurt zijn, met korte zinnen en trefwoorden voor rechtopstaande en omgekeerde betekenissen. Het bevat vier leesmethoden.

Tegenwoordig is Johannes Trismégiste aka Lorambert nog steeds wereldberoemd omdat hij in dit boek een heel bijzonder Etteilla-style kaartendek heeft ontworpen. 

Code Napoléon

Deze schrijver was dus zeker en vast geen Patience Pionier. Maar misschien wel een voorstander van Napoléon. Want de enige spellen met naam zijn die over Napoléon. La Légitime: de hoofdidee waarop de Code Napoléon gebaseerd is die de basis vormt van de Franse grondwet. Een hot topic in die tijd die wellicht allesbetekenend voor de vorming de eerste Franse Republiek, La République. Uitgeroepen door Napoleon, La Bonaparte.

La Légitime

La Napoleon

Ja je leest het goed: la in plaats van le. Zo staat het in de eindregie van het boek. Was de auteur misschien dan toch niet écht een fan van het op dat moment geldende regime. Zou hij/zij bij wijze van erreur de draak steken door Napoléon vrouwelijk te benoemen. Dat zou zeker en vast verklaren waarom de voorkeur ging van een pseudoniem. Dit soort satire was niet ongebruikelijk in die tijd.

Patience spel voor kinderen

Met dit boek komen we dus niet veel verder in onze zoektocht maar wel met de editor en de galerie onder de welke het is uitgebracht: JULES LAISITÊ, ÉDITEUR, GALERIE VÉRO-DODAT. Onder deze galerie vinden we nog een boek waar Patience als een spel voor kinderen is omschreven, daterend uit 1833.

Patience 1833

Bron: Encyclopédie des gens du monde : réperatoire universel des sciences, des lettres et des arts : avec des notices sur les principales familles historiques et sur les personnages célèbre, morts et vivants

by Artaud de Montor

Hoewel het doel van het spel hetzelfde is als die van onze patience spellen, wordt er niet echt over patience met speelkaarten gesproken. Een interessante vondst dus. En iets waar we in het volgend artikel mee verder kunnen in onze zoektocht naar de oorsprong van Patience.

Alle artikelen uit deze serie tot nu:

  1. Patience Pioniers in de 19de eeuw
  2. Patience Pioniers in London
  3. Patience Pioniers in Boston
  4. Patience Pioniers in Parijs
  5. Patience Pioniers in Parijs deel 2